De killings fields en het S21, beiden gelegen in Phnom Pehn, zijn twee plekken die je absoluut niet mag overslaan. Niet omdat het een leuke uitstap is, wel om even stil te staan bij de vreselijke geschiedenis die Cambodja met zich mee draagt. Een geschiedenis die bovendien van nog geen vijftig jaar geleden dateert. Overal ter wereld zijn er gelijkaardige feiten gebeurd, sommigen zelfs nu nog aan de gang. Toch is dit één van de dingen die mij het meest heeft aangegrepen.
Gedurende de hele reis heb ik niet meer voor de volle 100% kunnen genieten, daar ik voortdurend bezig was met deze historie. Ik vertel jullie graag wat meer over deze gebeurtenissen, maar je moet het met je eigen ogen gezien hebben en met je eigen oren hebben gehoord. De killing fields & S21, een plek waar je hart even stil blijft staan.
De geschiedenis van de Khmer Rouge
Uiteraard kan er een boek geschreven worden, over hetgeen dat hier gebeurd is. Je zou ook het boek of de film ‘First they killed my father’ kunnen lezen/bekijken, om deze gebeurtenissen iets beter te kunnen begrijpen. Toch ga ik deze geschiedenis kort met jullie delen. Velen weten namelijk niet wat er hier precies aan de hand was en wat zijn motieven waren. Indien je binnenkort naar Phnom Pehn gaat en deze twee plekken gaat bezoeken, kan je dit gedeelte gerust overslaan. Alles wordt namelijk meer dan duidelijk wanneer je ter plekke bent.
Het is allemaal begonnen met Saloth Sar, beter bekend als Pol Pot. Ooit was hij een leraar, tot hij in 1975 leider werd van Cambodja. Hij wou gelijkheid voor de hele maatschappij, geen arm en rijk. Hierdoor wou hij terug van het jaar nul beginnen en dit betekende met andere woorden, mensen massaal vermoorden. Steden moesten verdwijnen en iedereen moest boer worden. Hij stelde een leger op met jonge mannen van het platteland, hen beloofde hij een beter leven. Ze waren makkelijk te manipuleren. In het tumult werden gezinnen gescheiden, en zwakken en ouderen vermoord.
Tijdens de lange tocht naar de rijstvelden in de daaropvolgende dagen overleden nog eens 10.000 mensen. Dit patroon herhaalde zich door het hele land, en nog geen week later waren alle steden uitgestorven. Bij de controleposten langs de wegen werd de inwoners om hun achtergrond gevraagd. De goed opgeleiden en intellectuelen zouden ingezet worden voor de wederopbouw van de natie, maar iedereen die eraan voldeed was ten dode opgeschreven. Pol Pot vreesde weerstand van de elite, en daarom maakte de Rode Khmer korte metten met hen: ze werden geëxecuteerd.
“We will burn the old grass and the new will grow.” – Pol Pot
Alle mensen met een diploma of goede functie werden gedood. Droeg je een bril en zag je er slim uit? Dan moest je dit bekopen met je leven. Ook buitenlanders hoorden hier niet thuis, enkele blanken die hier op de verkeerde plaats, op het verkeerde moment waren, konden dit dan ook niet meer navertellen. Niet alleen de volwassenen werden uitgemoord, ook hun kinderen. Pol Pot zijn gekende uitspraak was dan ook “Wanneer je het onkruid wil verdelgen, moet je ook de wortels verwijderen”.
Hij vermoorde maar liefst 1/4de van de hele bevolking in Cambodja, dit op beestige wijze. Het valt amper te bevatten hoe iemand zo moordlustig kan zijn. Wanneer de Khmer Rouge verdreven werd, trok Pol Pot zich terug met zijn gezin en leefde een rustig bestaan. Hij genoot jaren van zijn kinderen en kleinkinderen en overleed uiteindelijk op 73 jarige leeftijd, terwijl velen niet eens een kans op leven hebben gehad.
De killing fields
De killing fields zul je verlaten boordevol emoties. De dingen die hier gebeurd zijn, zijn ontzettend aangrijpend en moeilijk te vatten. Bij binnenkomst krijg je een audio-gids die ingesteld wordt op jouw taal. Gedurende de hele tour kom je alles te weten over de gebeurtenissen die hier aan de gang waren. Het hele verhaal wordt tot in de details uitgelegd en je krijgt ook tal van verhalen te horen, van mensen die het toch overleefd hebben… of zelf mensen vermoord hebben. Ik raad je dan ook aan ALLES te beluisteren, het is meer dan de moeite waard.
Op de killing fields liggen tal van massagraven, waaronder sommigen niet opgegraven worden. De kledij, de tanden, de botten, de schedels, ze drukken je met de neus op de feiten. Er is ook een gedenkplaats gemaakt, waar duizenden schedels opgeborgen liggen. Deze liggen per leeftijd, er is aangeduid of het om een man of vrouw gaat, alsook de manier waarop ze om het leven zijn gekomen.
“Better to kill an innocent by mistake than spare an enemy by mistake.” – Pol Pot
Hetgeen wat mij het meest heeft aangegrepen is ‘de boom’. Aan deze boom is een massagraf gevonden vol vrouwen die ontdaan waren van hun kledij, kinderen en baby’s. Op ‘de boom’ zijn haartjes en hersens teruggevonden, bleek dat de baby’s op deze boom dood werden geslagen. Dit is het moment dat mij het meest geraakt heeft, de tranen stonden zo in mijn ogen. Moeders zagen toe hoe hun kinderen op brutale wijze vermoord werden, vaak werden ze achteraf nog verkracht en vervolgens vermoord. Hoe gruwelijk kunnen mensen zijn, om zo een weerloos, onschuldig wezen het leven te ontnemen? Op de killing fields kan je enkele uren spenderen, het is een plaats vol stilte en verdriet.
De S21
De S21, beter bekend als de martelgevangenis is wederom een vreselijke plek. Slechts zeven mensen, hebben deze plek levend verlaten. Op deze plek krijgen de slachtoffers een gezicht, wat het allemaal nog triester maakt. Duizenden foto’s van slachtoffers hangen hier in de cellen. Ook zie je hier tal van foto’s waarop lijken te zien zijn in vreselijke posities, gemartelde mensen en bloed.. heel veel bloed.
De onschuld in de ogen van kinderen, de lege of juist angstige blik die je hier ziet… vreselijk gewoon! Mensen hoefden hier verklaringen af te leggen, van daden die zij niet hadden uitgevoerd. Gingen zij in de strijd? Dan werden zij gemarteld. Van zodra zijn hun handtekening hadden gezet, werden zij vermoord. Op deze plek werkten heel wat vrouwen, alsook kinderen. Aangezien de echte verpleegsters vermoord werden, kregen vrouwen hier een snelcursus verpleging. Mensen kregen vreselijke dingen toegediend als medicijn, wonden werden overgoten met zout en ‘vitamine C’ was slechts een cocktail van gif.
“It’s up to history to judge.” – Pol Pot
Bij sommigen werden er zakken bloed afgetapt, tot zij het bewustzijn verloren en stierven. Mensen werden levend opgesneden, om het menselijke lichaam ’te leren kennen’. Er zijn hier tal van vreselijke praktijken gebeurd, die te ziek zijn voor woorden. Ook hier krijg je een audio-tour die je meeneemt in de geschiedenis. Je ontdekt wat er hier gebeurde en leert ook de mensen kennen achter de foto’s. Op het einde van ‘ de S21 tour’ zat er ook één van de overlevenden. Hij heeft een boek geschreven over hetgeen wat hij heeft meegemaakt én de reden dat hij het overleefde. Ontzettend choquerend.
Vrouwen die werkten in de gevangenis.
Jonge mannen die hier werkten.
Een geleerd koppel, brutaal afgemaakt.
“Als je het onkruid verdelgd, moet je ook de wortels verwijderen.” Vader, moeder en kinderen.
Deze feiten dateren van nog geen vijftig jaar geleden. Héél wat mensen uit de Khmer Rouge die deelnamen aan deze praktijken, honderden of duizenden mensen vermoord hebben, lopen nu nog steeds vrij rond. Misschien is het wel het lieve meneertje op de foodmarket, die goedgeklede man op straat of de boer op het platteland. Niemand die het ooit zal weten. De jongere generatie heeft ook geen idee wat hier allemaal gebeurd is. Het lijkt wel alsof deze gebeurtenissen doodgezwegen worden. Wij kennen de historie van ons land door de lessen op school, hier weten velen niet eens wie Pol Pot is. Ontzettend jammer…
Meer over deze gruwelijke geschiedenis
Zet je reis door Cambodja verder
- Kep – Het leukste stadje met de krab
- Zoveel kost twee weken reizen door Cambodja
- De tempels van Angkor Wat
- Paradijselijke eilanden in Cambodja
Accomodaties boeken voor Cambodja? Boek deze dan zeker op booking.com !
Goedkope vliegtickets naar Cambodja? Neem een kijkje op Skyscanner!
