Door dampende regenwouden lopen, in kristalheldere lagunes zwemmen, op chaotische markten snuisteren en exotische gerechten proeven: reizen geeft je zintuigen de kost. Het trekt je uit de routine en geeft je het gevoel dat je écht leeft. Geen wonder dat reizen voor zoveel mensen een basisbehoefte is geworden.
Toch woedt er de laatste tijd een innerlijke strijd bij reizigers. In een maatschappij die steeds bewuster wordt, blijft geen facet van ons leven de kritische blik gespaard. Ga maar na: we leggen zonnepanelen op onze daken, rijden in elektrische auto’s, recyclen ons afval en eten biologisch (vlees). Maar hoe zit dat als we op reis gaan? Klimaatvriendelijk reizen, zo doe je dat!
Veel mensen sturen tijdens een reis hun verantwoordelijkheden ook op vakantie. De boog kan niet altijd gespannen staan, dus het is enigszins begrijpelijk. Kan het ook anders? Gelukkig is milieu- en klimaatvriendelijk reizen niet zo moeilijk als het lijkt – en je hoeft niet aan comfort in te leveren. Laten we eens kijken naar de verschillende mogelijkheden!
Waarom klimaatvriendelijk reizen dé reistrend van 2020 is
Het bewijs dat de mens verantwoordelijk is voor klimaatverandering stapelt zich op. Industriële activiteiten, stroomwinning en de transportsector stoten meer koolstofdioxide (CO2) uit dan de aarde kan absorberen. Als we zo doorgaan, smelten de ijskappen, verdwijnen eilandstaatjes, sterven de koraalriffen af en komen er grote periodes van droogte. Kijk maar even naar het Nieuws en de invloed van de klimaatverandering wordt meteen duidelijk!
Zoals gezegd zijn we al een stuk bewuster bezig dan enkele decennia geleden, maar een tienermeisje uit Zweden heeft ons nog eens extra wakker geschud. Overigens niet echt fan van deze Greta Thunberg, maar zij is er indirect verantwoordelijk voor dat het woord ‘vliegschaamte’ nu in de Dikke Van Dale staat. Pardon the pun, maar klimaatvriendelijk reizen is hot!
5 tips voor duurzamer reizen
Het is een paradox. Aan de ene kant wil je alle schoonheid van deze planeet zelf ervaren, maar aan de andere kant wil je hem beschermen tegen de invloeden van massatoerisme, vervuiling en klimaatverandering. Laten we even focussen op dat laatste effect: de klimaatverandering. Met deze 5 tips maak je meer bewuste keuzes en help je het klimaat een handje.
Tip 1: Kies een schoner vervoermiddel
We willen allemaal zo vaak en zo ver mogelijk reizen (Guilty AF!), maar laten we beseffen wat voor impact het transport heeft. De Nederlandse organisatie Milieu Centraal berekende hoezeer vakantievervoer vervuilt. In volgorde van het schoonst naar het meest vervuilend:
- internationale (hogesnelheids)trein of touringcar
- auto met 2 of meer personen
- vliegtuig, of auto waarin je alleen zit
De trein en de touringcar zijn dus het minst vervuilend. Daarnaast zijn ze best comfortabel als je krappe vliegtuigstoelen gewend bent. In een trein, bijvoorbeeld, hoef je geen riem om en kun je onbeperkt de benen strekken. Je kan gewoon je smartphone gebruiken en ziet de mooiste landschappen aan je voorbij trekken. Voor veel treinreizigers is de reis de bestemming op zich.
Reizen met de trein, de touringcar of in gezelschap in de auto betekent wel dat je actieradius een stuk kleiner wordt. Gelukkig zijn de variatie in landschappen, gastronomie en culturen in Europa ontzettend groot. Er zijn maar liefst 51 landen in Europa – welke heb jij nog niet bezocht?
Natuurlijk zul je af en toe een intercontinentale vlucht maken. Probeer deze alleen tot het minimum te beperken en compenseer de CO2-uitstoot, bijvoorbeeld door extra te betalen voor het planten van bomen. Veel luchtvaartmaatschappijen bieden die optie al aan, maar je kan het ook op eigen houtje (knipoog) doen.
Eerlijk? Op dit moment wil ik zo ver en zo lang mogelijk reizen, al heeft 2019 bewezen dat Europa ook heel wat schoons te bieden heeft. We reisden met de Auto door het adembenemende Slovenië en maakten nog een extra stop in het fantastische Grainau, Duitsland. Ook voor onze roadtrip door Schotland namen we géén vliegtuig, maar gingen we de boot op met onze camper. Dit jaar staan er wel weer wat verdere reizen op de planning, waar we uiteraard wél het vliegtuig voor nemen, al proberen we hier wel bewust mee om te gaan!
Tip 2: Schakel over op ‘slow travel’
Er is een andere reistrend die perfect bij klimaatvriendelijk reizen past: slow travel. Het gaat hierbij om het reizen in een rustig tempo, zodat je maximaal geniet van iedere bestemming en geen vakantiestress ervaart. Want zeg nou zelf: proberen we soms niet te veel attracties en ervaringen in een reis te proppen, waardoor we iedere avond uitgeput naar bed gaan?
Toegegeven, een keiharde definitie bestaat er niet voor slow travel. Maar het staat buiten kijf dat minder kilometers vreten en langer op één bestemming blijven een stuk beter voor de planeet is. Zomaar een tip: ga op pelgrimstocht of organiseer een fietsexpeditie!
Helaas heeft niet iedereen hier de tijd voor, maar ik kan het alvast ontzettend aanraden. Tijdens onze wereldreis probeerden wij zo min mogelijk binnenlandse vluchten te nemen en maakten wij zoveel mogelijk gebruik van bussen, treinen en boten. Op deze manier duurde het reizen uiteraard wel wat langer, maar we hadden dan ook alle tijd van de wereld, dus dit was op zich niet echt een probleem!
Tip 3: Slaap, eet en koop lokaal
Om het milieu zo min mogelijk te belasten, koop je producten die op de bestemming zijn gemaakt of verbouwd. Dus hoe groot de verleiding van geïmporteerde Franse kaas en wijn ook is in Laos, eet liever wat de lokale pot schaft. En moet je nou echt een Argentijnse steak in Spanje bestellen? Wij kiezen er bewust voor geen Westers eten te eten op vakantie, maar te kiezen voor lokale gerechten.
Ook is het beter om op de markt of in kleinere lokale winkeltjes te kopen ipv grote supermarkten. Betaal met contant geld zodat deze kleine ondernemers geen extra kosten hoeven te maken voor het accepteren van bankpassen en creditcards. Kan trouwens ook niet op de meeste plekken! (Check hier voor tips over creditcardloos betalen)
Wat het slapen betreft doe je er beter aan voor een kleinschalige accommodatie te kiezen. De grotere hotels zijn vaak door buitenlandse investeerders gebouwd, wat betekent dat de winst niet terugvloeit naar de lokale bevolking. Slaap liever in een houten blokhutje, in een guesthouse of een bed & breakfast. Kamperen blijft uiteraard ook een winnaar!
Tip 4: Neem een herbruikbare waterfles mee
De kleinste acties kunnen de grootste impact hebben. Eén van die kleine acties is het meenemen van een hervulbare waterfles. Door deze steeds bij je accommodatie te vullen, hoef je niet telkens plastic flesjes water te kopen. Plastic heeft immers een grote carbon footprint. Je zult zien dat hotel- en restauranteigenaren dit initiatief waarderen en je graag gratis bronwater meegeven. Wij hebben helaas pas tegen het einde van onze wereldreis een herbruikbare fles gekocht, ook omdat deze op héél wat plekken in Azië niet bij te vullen was. In Amerika daarentegen gebruikten wij deze dagelijks en vulden deze telkens gratis bij in de nationale parken. Via de app ‘refill my bottle’ kan je precies zien waar je je waterfles kan laten bijvullen!
Tip 5: Maak schoon
Helemaal hot en misschien wel de beste tip: Doe mee aan beach cleanups op je bestemming of doe aan plogging: het combineren van hardlopen met het oprapen van afval. Vooral in ontwikkelingslanden is het milieubewustzijn achter gebleven. In maatschappijen waarin alles uit de natuur kwam en alles biologisch afbreekbaar was, stapelen de plastic verpakkingen zich op. Als een bezoeker zich dan in het zweet werkt om de locals aan een schonere leefomgeving te helpen, geef je een onuitwisbaar goed voorbeeld. Toegegeven, hier voel je je toch ook beter door?
Ik moet eerlijk zijn dat ik dit zelf niet altijd doe, maar wanneer ik plastic (verpakkingen) tegenkom, probeer ik deze toch regelmatig in een vuilbak te gooien.
Zoals je ziet hoef je niet gigantisch in te leveren om te reizen op een manier die minder impact heeft op het klimaat. Door een aantal nieuwe creatieve aanpassingen ben je al heel snel op weg naar betere reisgewoontes.
